Sanat bir toplumun yaşadıklarını, tarihini, acılarını, mutluluklarını ve değerlerini gerek doğrudan, gerek dolaylı yoldan anlatan oldukça önemli bir araçtır. Modern dönemde bu konuda en öne çıkan dal hiç şüphesiz olağanca gerçekçiliğiyle sinema. Her milletin kendi şartlarına uygun bir şekilde uyarladığı sinema Kürt halkı için de önemli bir yer taşımaktadır. Kürt sineması da her geçen gün daha da gelişerek ilerlemektedir.
Biz de bu yazımızda en iyi Kürt sineması filmleri derlemesi yapacak, en beğenilen filmler hakkında sizleri bilgilendirmeye çalışacağız. İyi okumalar!
En İyi Kürt Sineması Filmleri: Hangi Filmler Öne Çıkıyor?
Kürt sineması 1970-1980'li yıllarda büyümeye başladı. 2000'li yılların başlangıcına kadar belli derecede durağanlaşan Kürt sineması son yıllarda yine iyi bir dönem geçiriyor.
Yurt dışı festivallerinde dahi sık sık rastladığımız Kürt sineması filmleri, önemli ödüllere adaylıklar kazanıyor. Ayrıca bu adaylıkların çoğundan ödülle de ayrılmayı başarıyor. Öyle ki, son dönemde dünyanın en prestijli festivallerinden Cannes Film Festivali'nde gösterilen Kürt filmlerinin sayısı da hiç az değil diyebiliriz.
En iyi Kürt sineması filmleri şu şekilde listelenebilir
- Sürü
- Yol
- Sarhoş Atlar Zamanı
- Kaplumbağalar da Uçar
- Bekas
- Rüzgar Bizi Sürükleyecek
- Duvar
- Yarım Ay
- Min-Dit
- Asasız Musa
Yol (1982, Yılmaz Güney ve Şerif Gören)
Yol filmi, Çirkin Kral lakaplı yönetmen Yılmaz Güney'in en bilinen filmidir. Üstünden kırk yıl geçmiş olmasına rağmen halen Kürt halkını ve bölgede yaşayan insanların hayatlarını en iyi anlatan filmlerden biridir.
Türkiye'nin farklı bölgelerinden gelen mahkumların izin sürelerinde yaşadığı zorlukları anlatan Yol filmi, hem bir yolculuk, hem bir kavuşma filmidir. Kürt sineması için kilometre taşı diyebileceğimiz Yol filmi, Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye kazanmış bir filmdir.
Sarhoş Atlar Zamanı (2000, Bahman Ghobadi)
Bahman Ghobadi Kürt sinemasının dünya çapında en önemli yönetmenlerinden biridir. Aynı zaman uluslararası camiada bilinirliği ve saygınlığı yüksek bir isimdir.
İran'da dünyaya gelen Ghobadi, halkının yaşadığı sıkıntıları çocukluğundan beri gözlemlemiş ve bu gözlemlerini filmlerine yansıtabilmiştir.
Ghobadi'yi dünyaya duyuran film Sarhoş Atlar Zamanı diyebiliriz. İran-Irak sınırında yaşayan Kürt çocuklarının yaşantılarını anlatan film, bir yaşam mücadelesini bizlere sunuyor. Sarhoş Atlar Zamanı olumlu eleştiriler almış, Cannes Film Festivali'nde de Caméra d'Or ödülünü kazanmış bir film. Kürt sineması filmleri içinde de ayrı bir yere sahiptir.
Kaplumbağalar Da Uçar (2004, Bahman Ghobadi)
Ghobadi ikinci filmi olan Sarhoş Atlar Zamanı'nın başarısını dört yıl sonra altıncı filmi olan Kaplumbağalar Da Uçar ile tekrarlamıştır. Hatta başarısının üstüne koyma fırsatını yakalamıştır.
Bölgeyi ciddi anlamda etkileyen Irak Savaşı'nı merkezine oturtan film, bir mülteci kampında yaşamak zorunda kalan çocukların yaşantısına odaklanır. Ghobadi'nin filmlerinde önemli yer tutan çocuklar bu filmde de başroldedir.
Kaplumbağalar Da Uçar, tıpkı öncülü Sarhoş Atlar Zamanı gibi birçok uluslararası ödüle layık görülmüş bir filmdir.
Sürü (1978, Yılmaz Güney)
Yılmaz Güney'in ustalık eseri olarak Yol filmini göstermek oldukça normaldir. Fakat kendisinin ustalaşmadan önceki en önemli eserlerinden biri de Sürü’dür. Bu filminde Çirkin Kral daha çok bireyi değil toplumu ön plana çıkartıyor. Ayrıca Kürt aile yaşamının en önemli birimlerinden olan aşiretleri ele alıyor.
Sürü filmi, Doğu Anadolu'da bir aşiretin, ekonomik ve sosyal zorluklarla mücadelesini anlatır. Aile içi çatışmaları ve göç temasını ele alan Sürü, izlenmesi gereken bir filmdir.
Rüzgar Bizi Sürükleyecek (1999, Abbas Kiyarüstemi)
Abbas Kiyarüstemi pek çok otoriteye göre İran sinemasının en büyük yönetmeni. Kiyarüstemi, politik açıdan her dönem çalkantılı olan İran'ın dışına çıkmayı başarmış ve tüm dünya halklarının sorunlarını gözetmiştir. Usta yönetmen doğal olarak Kürt halkıyla da yakından ilgilenmiştir.
Rüzgar Bizi Sürükleyecek aslında gerek çekimleriyle, gerek senaryosuyla oldukça sade bir film. Kiyarüstemi bizlere basitçe İran'ın bir Kürt köyünde geçen yaşantıyı anlatıyor. Dünya çapında beğeni toplayan film, Venedik Film Festivali'nde Jüri Büyük Ödülü'ne layık görülmüştü. Halen en iyi Kürt sineması filmleri arasında anılmaktadır.
Min-Dit (2014, Miraz Bezar)
Min-Dit filmi direkt olarak içimzden bir film diyebiliriz, nitekim film direkt olarak Diyarbakır'da geçmekte, bölgenin en önemli kentlerden birindeki yaşantıyı konu edinmektedir.
Miraz Bezar'ın yönettiği film politik yönüyle de dikkat çekmektedir. Filmin konusu şu şekilde özetlenmektedir:
"Gülîstan, Fırat ve altı aylık kız kardeşleri Dilovan, gazetecilik yapan anne ve babalarıyla Diyarbakır'da mutlu yaşarlar. Birlikte Diyarbakır-Batman yolunda ilerlerken ebeveynleri çocukların gözü önünde öldürülür. Çocuklarla siyasi olarak aktif olan teyzeleri Yekbun ilgilenir, fakat kısa bir süre sonra teyzeleri de ortadan kaybolur. Zaman geçtikçe teyzelerinin verdiği para da tükenir ve çocuklar, evin eşyalarını satmaya başlar. Evin kirasını ödeyemeyince Diyarbakır'ın sokaklarında yaşamaya başlarlar. Eski hayatlarından kalan tek şey ise annelerinin kendileri için kaydetmiş olduğu bir masal kasedidir."
Yarım Ay (2007, Bahman Ghobadi)
Listemizi yine bir Bahman Ghobadi filmiyle tamamlıyoruz. Kürt sinemasının modern dönemdeki en önemli temsilcisi olarak tanımlayabileceğimiz Ghobadi yedi yıla üç büyük film sığdırmıştır.
Yarım Ay kendisinin en politik filmlerinden biridir. Nitekim bu film açıktan açığa İran İslam Cumhuriyeti'ni eleştirmektedir. Filmin çekim sürecinde Avusturya, Irak ve Fransa'dan gelen yapımcılar da yer almıştır.
En iyi Kürt sineması filmleri arasında önemli bir yer tutan Yarım Ay'ın konusu şu şekilde açıklanmakta:
"Mamo, yaşlı Kürt bir müzisyendir ve hayatını müziğe adamıştır. Son defa özgürlüğün ağlayışı dediği final konserini Irak Kürdistanı'nda vermek istemektedir. Köyün en yaşlı kişisi Mamo'yu dolunay olduğunda kötü şeylerin olacağını bu yüzden konseri vermemesi gerektiğini söyler. Birkaç ay sonra Mamo tehlikeli ve uzun bir yolculuğa oğullarıyla birlikte çıkar. Yolda Hesho adlı kadın şarkıcı da onlara katılır. Ancak İran'da kadınların şarkı söylemesi yasaktır. Mamo yolculuğa devam edip, sınırı geçmeye kararlıdır."
