Şanlıurfa cezaevlerinde yaşanan hak ihlallerine dair hazırlanan rapor, mahpusların yaşam, sağlık ve iletişim haklarının sistematik olarak engellendiğini ortaya koydu. Açıklanan verilere göre, son 11 ayda cezaevlerinde 709 mahpus yaşamını yitirdi. İnsan Hakları Derneği (İHD), Şanlıurfa Barosu ve Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD) tarafından yayımlanan rapor, insan hakları ihlallerinin boyutlarını gözler önüne serdi.
Toplantı detayları
Şanlıurfa Barosu önünde gerçekleştirilen basın açıklamasına Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) Eş Genel Başkanı Çiğdem Kılıçgün Uçar, DEM Parti Urfa Milletvekili Dilan Kunt Ayan, Tevgera Jinên Azad (TJA) aktivistleri, Barış Anneleri ve çok sayıda kişi katıldı. Açıklamayı İHD MYK üyesi Ahmet Ceylan okudu.
"Tecrit ve izolasyon yaygınlaşıyor"
Ceylan, Türkiye genelindeki 406 cezaevinde kapasitenin çok üzerinde mahpus tutulduğunu ifade etti. Türkiye’nin cezaevi inşa sürecinin hızla sürdüğüne değinen Ceylan, 2023 yılı itibarıyla cezaevlerinde 378 bin 657 mahpusun bulunduğunu belirtti. “Özellikle politik mahpusların tutulduğu Y tipi, S tipi ve yüksek güvenlikli cezaevlerinde ağır tecrit ve izolasyon uygulamaları insan hakları ihlallerini artırıyor,” diyen Ceylan, 11 ayda 709 mahpusun yaşamını yitirdiğini hatırlattı.
Hak ihlalleri sıralandı
Hazırlanan raporda Şanlıurfa cezaevlerinde tespit edilen hak ihlalleri şu başlıklar altında sıralandı:
- Kapasite Aşımı: Cezaevlerinin kapasitesinin üzerinde mahpus barındırdığı tespit edildi.
- Sağlık ve Barınma Sorunları: Mahpusların sağlık hizmetlerine erişim, yeterli beslenme ve insanca barınma haklarının ihlal edildiği belirtildi.
- Isınma ve Serinleme Sorunları: Cezaevlerinin coğrafi koşulları göz önüne alındığında, mahpusların kışın ısınma, yazın ise serinleme sorunları yaşadığı bildirildi.
- Koşullu Salıverme Hakkının Engellenmesi: İdari Gözlem Kurulu’nun kararları neticesinde mahpusların koşullu salıverme haklarının keyfi olarak engellendiği vurgulandı.
- İletişim Engeli: Mahpusların mektuplarına el konulması, kitap ve dergi taleplerinin reddedilmesi gibi uygulamalar, haber alma ve ifade özgürlüğü haklarını ihlal ediyor.
- Disiplin Cezaları: Mahpusların halay çekmesi dahi disiplin cezasına gerekçe gösteriliyor.
Yetkililere görev çağrısı
Ahmet Ceylan, cezaevlerinde yaşanan hak ihlallerine karşı Avrupa İşkenceyi Önleme Komitesi (CPT), Adalet Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, TİHEK ve TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonu’na görevlerini yerine getirme çağrısında bulundu. Yargısal denetim mekanizmalarının hayata geçirilmesinin acil bir ihtiyaç olduğu vurgulandı.
Ceylan, cezaevlerinde yaşanan hak ihlallerinin yalnızca mahpusların değil, toplumun tamamını ilgilendirdiğini ifade ederek, insan haklarına dayalı bir cezaevi düzeninin sağlanması gerektiğini belirtti.