İran sineması, dünya çapında büyük bir hayran kitlesi olan birçok unutulmaz filmle tanınmaktadır. İran sineması, derinlikli anlatıları, etkileyici karakterleri ve büyüleyici görsel anlatımıyla izleyicilere unutulmaz deneyimler sunar. Bu zengin filmografide yer alan İran filmleri, farklı türlerdeki yapıtlarıyla izleyicileri cezbetmeye devam ediyor.
İran filmleri, insanların iç dünyalarına odaklanan filmler arasında yer alıyor. İran sineması, insan ilişkileri, aile dinamikleri, toplumsal baskılar ve kişisel sorgulamalar gibi konuları sıklıkla ele almasıyla da biliniyor. Karakterlerin duygusal derinlikleri ve iç çatışmaları bu filmlerin ana konusu olmaya devam ediyor.
Peki İran Sineması filmleriyle daha yakından tanışmak ister misiniz? Sizler için gerçekliğiyle sarsan İran yapımı 10 filmi derledik.
İran Sineması: Acının ve Dramın Eşiğinde
Dram filmleri ile dünya çapında ün kazanan ve kendine özgü dilini dünyaya kanıtlayan İran Sineması, son zamanlarda oldukça popüler ve ilgi çekici bir tür olarak karşımıza çıkıyor.
'İran sineması' denilince aklımıza gelen bir sinema dili ve belirli kodlar bulunuyor. Bu kodları ve anlatım dilini farklı kılan temel neden, İran'daki baskıcı rejimin, sansürün, savaşın ve zorlu ekonomik koşulların bir sonucu olarak ortaya çıkan sinemanın bir sonucu gibi görünüyor.
İran Sineması En İyi Filmler
İran Sineması filmleri küçük bütçelerle çekilmesine rağmen, beyaz perdeye yansıtılan bu saf gerçeklik izleyiciyi etkilemeyi başarıyor. İran Sineması'nın dili ve etkisi zaten dünya çapında festivallerde ve yarışmalarda özel ödüllerle karşılığını buluyor.
İran sineması filmlerini sizler için derlediğimiz 10 en iyi film ile yakından tanıyacağız.
1. A Separation (Bir Ayrılık)
Asgar Farhadi - IMDb: 8.3
Orijinal adı: Codayi-I Nadir Ez Simin, Yapım yılı: 2011
İran sineması filmlerine ilk sırada 'A Separation' filmi ile başlıyoruz. Türkçe çevirisi 'Bir Ayrılık' olan fimin konusu İran'da boşanmak üzere olan orta sınıf bir çiftin yaşamlarını ele alıyor.
Onlarca uluslararası film festivalinde büyük övgüler alan 'A Separation' filmi, 61. Berlin Film Festivali'nde Altın Ayı ödülünü alan ilk İran filmi olma hakkını kazanmıştır. Film, yabancı dilde En İyi Film için de Akademi Ödülü kazandı.
İran sineması filmleri içerisinde yer alan bu film, bir çiftin ayrılığı üzerinden İran'ı gerçekçi bir şekilde tasvir eden başarılı dram türlerinden biri olarak karşımıza çıkıyor.
2. Baran
Majid Majidi - IMDb: 7.8
Orijinal adı: Persian, Yapım yılı: 2001
İran sinema filmleri arasında oldukça ünlü olan 'Baran' film ile devam ediyoruz. Baran, basit bir hikayenin dünya çapında ilgi çekici bir filme dönüşebileceğinin kanıtıdır.
Film, yönetmenin Afganistan'dan İran'a göç eden ve zorlu çalışma koşullarında çalışmak zorunda bırakılan göçmenlerin yaşamsal sorunlarını ele alırken aynı zamanda saf ve temiz bir aşkı gösteriyor.
İzleyiciler, yönetmenin filmlerinin doğallığından her zaman memnun olmuştur. Hollywood filmlerindeki o çekici erkekler, bakımlı kadınların aksine gerçek hayatta sıradan olduklarını gözler önüne seriyor.
Filmdeki oyuncular, yoldan geçerken sanki kollarından tutulup sete getirilmiş gibi sıradan ve doğal bir şekilde hareket ediyor; oyunculukları harika. Bu özellik, filmi evrensel kılıyor.
Baran filmi ayrıca 1999 Montreal Film Festivalinde En İyi Film ödülünü almaya hak kazanırken, yönetmen Majidi ise 9 uluslararası ve 9 ulusal ödül aldı.
3. About Elly
Asgar Ferhadi - IMDb: 8.0
Orijinal adı: Darbareye Elly, Yapım yılı: 2009
İran filmlerinde listemizde 3. Sırada 'About Elly' var. Asgar Ferhadi, About Elly filmiyle Uluslararası Berlin Film Festivali'nde Gümüş Ayı (En İyi Yönetmen) ödülü kazandı.
Film, çok az parayla çekildi vefilmin ilk adı Darbareye Elly idi. Ek olarak, oldukça basit bir hikayeden yola çıkarak hikayeleştirilmiştir.
Yer yer filmi yönetmen tarafından belgesel tarzına dönüştürülse de izleyiciler tarafsız bir şekilde hikayeyi izlerler. Küçük ama önemli detaylardan birisi de son sahne hariç, filmin başından sonuna kadar müzik kullanılmamıştır.
4. Children Of Heaven
Majid Majidi - IMDb: 8.3
Orijinal adı: Bacheha –Ye Aseman, Yapım yılı: 1997
İran sinemasının kült filmlerinden Children Of Heaven, insanları film çekmeye teşvik ediyor. Filmin en önemli özelliği, yabancı dalda Oscar'a aday gösterilen ilk İran filmi olmasıdır.
'Children of Heaven' tam bir dram filmi olarak karşımıza çıkıyor ve izleyicileri önce dondurup sonra silkeliyor. Hikaye ve sinematografi filmin en güçlü yanlarından.
Film Amerika Birleşik Devletleri'nde gösterime girdiğinde gişe rekorları kırmıştır. Çekimlerinin tamamı İran'ın Tahran şehrinde gerçekleşmiş olup bütçe olarak sadece 190 bin ABD Doları harcanmıştır.
5. Taste Of Cherry
Abbas Kiyarüstemi - IMDb: 7.8
Orijinal adı: Ta'm e Guilass, Yapım yılı: 1997
1997 yılında yönetmen Taste of Cherry filmiyle Palme d'Or ödülünü aldı.
Cannes Film Festivali, 'Taste of Cherry' filmini 'umut ile umutsuzluğun çarpıştığı bir sanat eseri' olarak tanımladı.
Filmdeki bir fıkranın bizler için özel bir öneme sahip olduğunu söylemekte fayda var. Bir Türk, doktoru ziyaret eder ve ona şöyle der: 'Doktor Bey, elime veya karnıma dokunsam bile vücuduma dokunduğumda acıyor.'
Doktor onu inceledikten sonra, 'Vücudun sağlam ama parmağın kırık!' cevabını verir.
İçerik Önerisi: Televizyon Tarihinin En İyi Türk Dizileri: Gelmiş Geçmiş En Güzel 10 Türk Dizisi
6. Blackboards
Samira Mahmelbaf - IMDb: 6.9
Orijinal adı: Takhte Siah, Yapım yılı: 2000
İran sinema filmleri arasında yer sevilen bir filmden bahsedeceğiz: 'The Blackboard'.
Yönetmen Bahman Ghobadi'yi yönetmen koltuğunda değil de rol aldığını gördüğümüz bir İran filmi.
'The Blackboard', İran kırsalında bir belgesel tadında geçen bir film. Adını, film boyunca izlediğimiz öğretmenlerin sırtlarında taşıdıkları kara tahtalardan adını almıştır.
Tahtaların tek amacı, öğretmenlerin öğrencilerine ders verirken dışarıda olmalarıdır. Bu kara tahtalar zaman zaman kalkan veya sığınak olarak da kullanılıyor.
İranlı yönetmen Samira Makhmalbaf, 2000 yılında Cannes Film Festivali'nde bu film ile büyük jüri ödülünü almıştır. Yönetmen ödülü aldığında henüz yirmi yaşında olan Samira. Makhmalbaf, ek olarak, yönetmen ünlü yönetmen Mohsen Makmalbaf'ın kızıdır.
Saddam rejiminin zulmüne maruz kalan halkın hikayesini anlatan oldukça gerçekçi bir filmdir. Son olarak, film boyunca bu bölgede meydana gelen savaşların de izleri görülebiliyor.
7. Turtles Can Fly
Bahman Ghobadi - IMDb 8.1
Orijinal adı: Lakpoşt-ha Hem Pervaz mi-Konend, Yapım yılı: 2004
Bahman Ghobadi'nin harika dram filmlerinden biri.
Film, Amerika Birleşik Devletleri'nin işgalinden sonra Irak-Suriye sınırındaki mülteci kampında mayın toplayarak hayatta kalmaya çalışan çocukları anlatıyor. Tüm hikaye dört ana karakter tarafından oluşturulmuştur. Yönetmen kamerasıyla yalancı bir dil kullanmıştır.
Uluslararası Berlin Film Festivali'nde en iyi barış filmi ödülüne ve Glass Bear ödülüne layık görülmüştür.
Bahman Ghobadi'nin filmlerinde sıklıkla yer alan engebeli dağlar, kayalıklar ve geniş ve çorak araziler gibi özellikler, filmin karakteristik özellikleridir.
8. Ofsayt
Jafar Panahi - IMDb: 7.3
Orijinal adı: Offside, Yapım yılı: 2006
İran sinema filmleri arasında yer alan komedi tadındaki bir film ile devam ediyoruz: 'Offside'
2006 yılında Cafer Panahi tarafından vizyona giren bu film, kadınların baskı altında kalarak yaşadıklarını anlatıyor. Filmin odak noktası, Dünya Kupası maçlarını stadyumda izlemek isteyen kadınlardır.
O dönem İran'da kadınların stadyuma girip erkeklerle birlikte maç izlemeleri yasak olduğu için kadınlar maçlara girmek için çeşitli yollara başvurur. Bir grup genç kadın, yüzlerini ve saçlarını gizleyerek bu yasağı delmek ister.
Film boyunca askerlerle olan mücadelelerini ve stadyuma girme çabalarını gördüğümüz kadınların bu durum içindeki absürtlüğü filme bol miktarda komedi ögesi katıyor.
Bununla birlikte, yönetmen, dışarıdan maç izlemek zorunda bırakılan kadınların İran toplumundaki konumlarını çarpıcı bir şekilde vurgular.
9. The Stoning of Soraya
Cyrus Nowrasteh - IMDb 7.9
Orijinal adı: The Stoning of Soraya M., Yapım yılı: 2008
Film, Fransız-İranlı gazeteci Freidoune Sahebjam'ın eseri La Femme Lapidee'den uyarlanmıştır.
İzlenmesi kısa sürede biten bir film olsa da oldukça sarsan bir film ve etkisinden hemen kurtulamayabilirsiniz.
Humeyni devrimi sonrası kadının değersizleşmesini gösterip, anlatan bir filmdir.
Ek olarak, filmi İslam'da kadının yeri olarak değil, cehaletin ve vicdansızlığın bir sonucu olarak değerlendirmek gerekir.
10. Persepolis
Marjane Satrapi, Vincent Paronnaud - IMDb 8.0
Yapım Yılı: 2007
Son olarak İran sinema filmleri arasında yer alan bir animasyonla bitirmek istedik listemizi.
Persepolis, animasyon yoluyla İran'daki radikal değişimin izlerini sürmek isteyenler için mükemmel bir seçenek!
İranlı yazar Marjane Satrapi tarafından yazılan çizgi romandan animasyona uyarlanan film, küçük bir kızın büyüme sürecinde yaşadıklarını ve İran İslam Devrimi'ni anlatıyor.
Marjane, sivri zekası ve isyankar kişiliği nedeniyle daha küçük yaşta İran'da zorluklar yaşayan ailesi tarafından Avusturya'ya eğitim için gönderilir. Bir süre sonra İran'a dönecektir. İran sanat okulunda yirmili yaşlarındayken aynı baskıcı rejimle karşılaşınca yine radikal bir karar almak zorunda kalıyor.
İyi seyirler!
