Farklı diller arasında özellikle kültürel geçişlerle birlikte kelimeler de aktarılarak dil yapısı zenginleşmiştir. Bu anlamda Türkçenin Kürtçeden aldığı kelimeler ve iki dil arasında birbirine geçiş de söz konusudur. Kürtçe kökenli kelimeler, günlük dil kullanımında yer edinmiş ve Türkçenin kelime zenginliğine önemli katkılarda bulunmuştur. Bu içerikte Kürtçeden Türkçeye geçen kelimeleri ve anlamlarını inceleyeceğiz.
Kürtçeden Türkçeye Geçen Kelimeler
Türkçenin Kürtçeden aldığı kelimeler, diğer dillerle olan etkileşim sonucunda geçen kelime sayısından çok daha azdır. Buna karşın Kürtçeden Türkçeye geçmiş kelimeler listesini sizlere anlamlarıyla birlikte paylaşıyoruz. Türkçenin dil zenginliğine önemli katkılarda bulunmuş Kürtçe dili, anlam bakımından önemli tanımlamaların karşılığı olan kelimeleri Türkçeye aktarmıştır.
Kürtçe kökenli Türkçe kelimeler listesi için Wiktionary sözlüğünü dikkate aldık. Anlam olarak da aynı kaynaktan yararlanırken, kelime sayısının gerçekte çok daha fazla olabileceğini belirtmek istiyoruz. İşte o kelimeler ve anlamları…
Türkçenin Kürtçeden Aldığı Kelimeler Listesi (Anlamlarıyla)
Türkçe ve Kürtçe, tarih boyunca kültürel olarak iç içe yer almış iki milletin dilidir. Tarihsel süreçte bu iki dil arasında etkileşim yoğun bir şekilde yaşanmıştır. Ancak günümüzde Kürtçeden Türkçeye geçen kelimeler sayıca azdır. İşte o kelimelerin anlamları…
Türkçenin Kürtçeden aldığı kelimeler ve anlamları şu şekildedir:
· Baran: Yağmur mevsimi.
· Baz: Ana, esas, temel.
· Bilaluşağı: Elazığ şehrinin Baskil ilçesine bağlı bir köy ismidir. Kürtçede Billan olan köyün asıl ismi Türkçeleşerek günümüz haline gelmiştir.
· Çarşaf: Yatağın üst kısmına serilen veya yorgana kaplanan örtü bezi. Aynı zamanda eski dönemde kadınların kullanmış olduğu, günümüzde de bazı çevrelerde de kullanıldığı üzere baş kısmına örtülen sokak giysisi anlamlarına da gelir.
· Dotmam: Amca kızı.
· Kirve: Halk geleneğine göre, sünnet edilirken çocuğun sünnet giderlerini üstlenen, sünnet esnasında çocuğun elini kolunu tutan, onun korkusuna engel olmaya çalışan, sonraki dönemde çocuğun üzerinde babaya yakın bir söz ve hak sahibi olan kimse.
· Lavuk: Kürtçe oğlan çocuğu anlamına gelen lawik kelimesinden alınmıştır. Argoda gereksiz konuşan kimse anlamına gelir.
· Mehtav: Mehtav kelimesi Kürtçede Meh ve Tav kelimelerinden oluşturulan bir kız çocuğu ismidir. Meh ay anlamına gelirken, tav ışık ve aydınlık anlamlarına gelir. Türkçenin Kürtçeden aldığı kelimelerden olan Mehtav, ay ışığı anlamında kullanılır.
· Nergiz: Nergisgillerden bir çiçek olan Nergiz, çiçekleri kök ya da ayrı bir sap üzerinde şemsiye gibi olan, açılmadan önceki döneminde yenle örtülü bulunan ve beyaz, sarı renkte olan, 20 – 80 cm yüksekliğe sahip soğanlı süs bitkisidir.
· Neval: Kürtçede neval dere anlamına gelmektedir.
· Rojda: Türkiye’de kız ismi olarak kullanılır. Kürtçede roj ve da kelimelerinden oluşan bu isimde roj güneş anlamında, da ise vermek anlamına gelir. Rojda isminin anlamı bu doğrultuda gün doğumu, güneşin doğuşu, güneşin atması şeklindedir.
· Rojin: Gün gibi, güneşsi ve güneş gibi anlamlarına gelen, Türkiye’de kız çocuklarına verilen bir isim.
· Şermin: Türkiye’de kız adı olarak kullanılır. Şerm ve in kelimelerinden oluşan bu isimde şerm, utanma ve çekinme anlamlarında, in eki ise sıfatı isme dönüştüren bir fonksiyonda kullanılır. Şermin kelimesi, utangaç ve çekingen anlamlarında kullanılmaktadır.
· Zelal: Zelal, Türkiye’de kız çocuklarına verilen bir isimdir. Duru, saf, berrak, saf su, şeffaf gibi anlamlarda kullanılır.
Türkçenin Kürtçeden aldığı kelimeler bu şekildedir. Ancak sayı bakımından daha fazla olduğu tahmin edilmektedir. Bu nedenle Kürtçeden Türkçeye geçmiş ve Türkçeleşmiş kelimeleri akademik olarak araştırmanız, daha doğru sonuçları verecektir.
Kürtçeden Türkçeye Geçmiş Kelimeler Kaç Tane?
Kürtçeden Türkçeye geçmiş kelimelerden en önemlileri sizler için sıraladık. Her ne kadar listede 15’e yakın kelime bulunsa da gerçek rakamın çok daha fazla olduğu tahmin edilmektedir. Türkçenin Kürtçeden aldığı kelimelerin az olduğu biliniyor. Ancak kelime sayısının tam olarak ne kadar olduğu bilinmemektedir. Bu yöndeki çalışmalar çeşitli akademik kurumlarda yapılabilse de gerçek rakamı tespit etmek de zordur.
Kültürel olarak halklar arasında dil etkileşiminin örneği olan Kürtçeden Türkçeye geçmiş kelimeleri sizler için inceledik. Kelime anlamları, yöresel olarak değişiklik gösterebileceğinden dolayı sadece Wiktionary kaynağı dikkate alınmıştır. Bununla birlikte TDK ya da diğer sözlük kaynaklarından alternatif anlam sorgulamaları da yapabilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular
Türkçenin Kürtçeden aldığı kelimeler listesiyle ilgili sıkça sorulan soruları yanıtlayalım:
1- Kaç tane Kürtçe kelime var?
Kürtçe kelime sayısı tam olarak bilinmemekle birlikte web kaynağı olan Wiktionary dikkate alınarak bazı tespitler yapılabilir. Son yapılan çalışmada Kürtçe, Wiktionary sözlüğünde 918.123 kelime sayısıyla dünyanın en zengin sekizinci dili olarak kabul edilmiştir.
2- Kürtçe hangi dile benziyor?
Kürtçe, Ari dil grubunun İrani koluna mensup olan Farsça ile büyük benzerlik taşır. Kürtçe ile Farsça kelimelerin %50’sinden fazlasının aynı kökene dayandığı bilinmektedir.
Türkçenin Kürtçeden aldığı kelimelerle ilgili siz ne düşünüyorsunuz? Düşüncelerinizi yorum olarak gönderin, hemen yayınlayalım!
